राग आपल्या जीवनाचा सर्वात मोठा शत्रू आहे, रागामुळे माणूस आंधळा होतो, त्याला योग्य आणि चुकीचा फरक समजत नाही. रागामुळे त्याला सर्व काही चुकीचे वाटते, समोरची व्यक्ती कितीही चांगली आणि बरोबर असली तरी राग माणसाच्या विनाशाचे कारण आहे. रागाचा फायदा कोणालाच झाला नाही, रागाने केलेले कामही बिघडते. क्रोध ही अशी आग आहे की ती लवकर आटोक्यात आणली नाही तर सर्व काही भस्मसात होते. जर तुम्हालाही तुमच्या आयुष्यात राग येत असेल तर हा लेख पूर्ण वाचा, या लेखात आपण रागावर नियंत्रण कसे ठेवायचे, रागावर मात कशी करायची याबद्दल बोलणार आहोत? राग येऊ नये म्हणून काय करावे, रागावर नियंत्रण ठेवण्याचे उपाय कोणते आहेत, राग येण्याची कारणे कोणती आहेत, राग येणे कसे थांबवावे, रागापासून स्वतःला कसे दूर ठेवावे, रागापासून मुक्ती मिळवण्याचे उपाय कोणते आहेत.
राग काय आहे?
खरे तर राग ही एक भावना आहे जी असमाधानी मनाची उत्पत्ती आहे. आणि हे नकारात्मक आणि सकारात्मक दोन्ही परिस्थितींमध्ये घडते. व्यक्तीच्या मानसिकतेला ते कसे अनुभवायचे आहे यावर अवलंबून असते. राग येणे हा मानवी स्वभावाचा भाग आहे. राग हा आजार नाही.
जगातील प्रत्येक माणसाच्या मनात राग असतो. तुम्हाला फक्त तुमच्यानुसार ते साचेबद्ध करण्याचा प्रयत्न करावा लागेल. दुसऱ्या शब्दांत, यालाच आपण राग नियंत्रित करणे म्हणू. जेव्हा ही भावना खूप मजबूत होते तेव्हा ती तुमच्या संपूर्ण मनावर आणि शरीरावर नियंत्रण ठेवते. त्यामुळे मोठे अपघात व वित्तहानी होत आहे. रागावर नियंत्रण ठेवण्याचे अनेक मार्ग आहेत. परंतु आपण त्यांचा वापर करून अंमलबजावणी करणे आवश्यक आहे.
का राग येतो
- रागीट स्वभाव हा अनुवांशिक असू शकतो, म्हणजेच आई-वडील किंवा कुटुंबातील सदस्य जास्त रागावले तर तुम्हालाही जास्त राग येऊ शकतो.
- कधीकधी जन्मजात शारीरिक किंवा मानसिक रचनेमुळे राग येऊ शकतो. या कारणास्तव, काही मुले जन्मापासूनच अधिक चिडचिडी, भावनिक आणि रागीट स्वभावाची असतात.
- लहानपणापासून आपल्याला आनंद किंवा तणावासारख्या भावना व्यक्त करण्याचे स्वातंत्र्य असते, पण राग व्यक्त करण्याचे स्वातंत्र्य नसते. राग आल्यावर लगेच फटकारले जाते. जेव्हा आपल्याला राग येतो तेव्हा काय करावे हे आपण शिकत नाही.
- राग कसा व्यक्त करायचा किंवा रागाचा उपयोग आपल्या फायद्यासाठी कसा करायचा हे आपल्याला कधीच शिकवले जात नाही.
- संशोधनात असे आढळून आले आहे की ज्या कुटुंबात भावना समजल्या जात नाहीत, कुटुंबातील सदस्य स्वतःच्या आवडी पूर्ण करण्यात व्यस्त असतात, कुटुंबप्रमुख स्वतः गोंधळून जातो आणि छोट्या छोट्या गोष्टींवर रागावतो, त्या कुटुंबातील सदस्य अधिक रागावलेले असतात. याशिवाय जर घरातील सदस्य असामाजिक कृत्यांमध्ये गुंतले असतील तर हे देखील रागाचे कारण बनू शकते.
- ज्यांना पराभव कसा स्वीकारावा हे कळत नाही अशा लोकांना राग लवकर येतो. ते स्वतःला इतके हुशार समजतात की त्यांना वाटते की त्यांनी पराभूत, गैरसोय किंवा नाराज होऊ नये. त्यांची छोटीशी चूकही त्यांना सांगितली तर त्यांना राग येतो.
क्रोध किंवा रागाचे तोटे काय आहेत?
राग दोन सेकंदाचा असला तरी तो खूप घातक असतो. त्या काही क्षणांतच तो रागावलेला माणूस सर्व काही विसरतो आणि फक्त आपला राग शांत करण्याचा उद्देश पाहत राहतो आणि त्या हेतूने कोणाचे किती नुकसान होऊ शकते याचे मोजमाप नसते.
- रागामुळे कधी कधी तुमचे नातेही तुटते.
- काही वेळा रागामुळे लोक आपली नोकरी किंवा करिअर गमावतात.
- याचा मनावर खूप वाईट परिणाम होतो.
- भरपूर ऊर्जा नष्ट होते
- मन, वाणी आणि शरीरावर नियंत्रण नसते आणि परिणामी व्यक्ती चुकीच्या गोष्टी बोलते किंवा करते.
- जास्त राग आल्याने डोकेदुखी, हृदयविकार, मधुमेह, कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्ती, उच्च रक्तदाब यांसारख्या आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात.
नुकसान कोणाचे?
रागावर केलेल्या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की अमेरिकेतील ५ पैकी १ व्यक्ती रागावर नियंत्रण ठेवू शकत नसल्याच्या समस्येशी झुंज देत आहे. रागामुळे हृदयविकारासह अनेक मानसिक समस्या उद्भवतात. जे लोक आपल्या रागावर नियंत्रण ठेवू शकत नाहीत ते आपल्या कुटुंबासाठी आणि समाजासाठी त्रासाचे कारण बनतात, म्हणजेच ते रागाने स्वतःचे नुकसान करतात.
राग आल्यावर काय करावे?
प्रत्येक व्यक्तीच्या रागामागे शारीरिक प्रतिक्रिया असते. तुमचे शरीर तुम्हाला काय सांगत आहे याकडे लक्ष द्या आणि ते सहजतेने घ्या. खाली नमूद केलेल्या टिप्स काळजीपूर्वक वाचा आणि समजून घ्या. तुमच्या रागावर नियंत्रण ठेवण्यास ते तुम्हाला नक्कीच मदत करेल हे आम्ही खात्रीने सांगू शकतो.
दीर्घ श्वास घ्या आणि चांगल्या वेळा लक्षात ठेवा
जेव्हा तुम्हाला कोणावर राग येतो तेव्हा तुम्हाला एक छोटीशी सोपी गोष्ट करायची असते आणि ती गोष्ट म्हणजे जेव्हा तुम्हाला राग येतो तेव्हा तुम्हाला दीर्घ श्वास घ्यावा लागतो, ज्यामुळे तुमच्या मनातील चुकीची हालचालही शांत होते. रागामुळे थांबलेले तुमचे मन देखील धावू लागेल आणि दीर्घ श्वास घेतल्यावर तुम्हाला तुमचे चांगले दिवस आठवले पाहिजे जेव्हा तुम्ही खूप आनंदी होता ते तुमच्या आयुष्यातील रहस्यमय क्षण होते.
शक्य तितक्या लवकर उपाय शोधा
तुम्हाला कशामुळे राग येतो याचा विचार करण्याऐवजी तुम्ही तुमच्या रागावर कसा नियंत्रण ठेवू शकता आणि संभाव्य उपाय काय असू शकतात याचा विचार करा? तुमच्या ऑफिसमधील काही कामांमुळे तुमचा पार्टनर तुम्हाला वेळ देऊ शकत नाही, मग आठवड्यातून काही खास वेळ एकत्र घालवण्यासाठी निश्चित करा. पण रागावल्याने काही निष्पन्न होणार नाही.
तुमचा राग व्यक्त करा
तुमच्या रागाचे कारण स्वतःमध्ये लपवणे तुमच्यासाठी चांगले नाही. त्यामुळे याबद्दल बोलण्यास आपण संकोच करू नये. तुम्ही तुमचा राग तोंडाने बोललात किंवा हाताने लिहून कोणत्याही प्रकारे व्यक्त करू शकता.
जर तुम्ही रागाचा सकारात्मक पद्धतीने वापर केला तर ते तुमच्यासाठी खूप चांगले ठरू शकते. राग येणे खूप सोपे आहे पण त्याला सकारात्मक दिशेने वळवणे आपल्या हातात आहे.
बोलण्याआधी विचार करा
रागाच्या भरात काही लोक काय बोलतात याकडे लक्ष देत नाही. तोंडातून निघणाऱ्या प्रत्येक शब्दाचा नीट विचार करा, कारण विचारपूर्वक बोलणाऱ्या व्यक्तीला कधीच राग येत नाही.
आनंदी गोष्टींचा विचार करा
जर तुम्हाला माहित असेल की तुम्हाला खूप राग येतो, तर मुख्यतः अशा गोष्टींचा विचार करा ज्यामुळे तुम्हाला आनंद होतो किंवा तुम्ही काही करू शकता ज्यामुळे तुम्हाला आनंद होतो. तुमच्यासोबत वाईट गोष्टी घडत असल्या तरी आनंदी राहा कारण दुःखी असण्याने ते सुटणार नाही.
तुम्ही ज्या व्यक्तीवर रागावता त्या व्यक्तीच्या निर्दोषतेबद्दल विचार करा
जर तुम्हाला कधी कोणाचा राग आला तर त्याच्या निरागसतेचा विचार करा, समजा तुम्हाला तुमच्या मुलावर राग आला असेल, त्याने तुमचे ऐकले नाही किंवा काही खोडसाळपणा केला असेल तर तुम्ही त्याच्या खोडसाळपणाकडे लक्ष द्या आणि त्याच्या चुकीकडे लक्ष द्या. तेव्हा लक्षात ठेवा तू सुद्धा लहान होतास, तू सुद्धा तुझ्या आई वडिलांना खूप त्रास दिला होतास, ते दिवस आठवा आणि त्याच प्रमाणे जर तू लहान आहेस आणि एखाद्या गोष्टीसाठी तू तुझ्या आई वडिलांवर रागावलास तर त्यांचे प्रेम लक्षात ठेवा. शिवाय त्यांना ओरडू नकोस, समोर बोलू नकोस.
देवाचे नामस्मरण करा.
तुमचा राग शांत करण्याचा आणखी एक मार्ग आहे आणि तो मार्ग म्हणजे जेव्हा तुम्हाला कोणावर राग येतो, मग तो राग कोणत्याही गोष्टीचा असला तरी, तुम्हाला शांत बसून भगवंताचे नामस्मरण करत राहावे लागते. तुम्हाला हवे असल्यास त्याची जपमाळ घ्या. हातात मोती आणि फक्त भगवंताचे नामस्मरण करत राहा. असे केल्याने तुमचे मन पूर्णपणे शांत होईल आणि तुम्हाला चांगलेही वाटेल. असे केल्याने तुम्हाला परम आनंद मिळेल.
रागामुळे होणारे नुकसान समजून घ्या
जेव्हा कधी एखाद्याच्या चुकीमुळे तुम्हाला राग येतो, तेव्हा तुमचा राग त्याच्यावर काढण्याआधी समजून घ्या की तुमचा हा राग तुमच्यासाठी हानिकारक ठरू शकतो, तुम्ही हे समजून घेतले पाहिजे की ज्याच्याकडून काही चूक झाली किंवा दुसरी असेल तर तो करत नाही. जाणूनबुजून चुका करतो, तो माणूस आहे, कधी कधी चुका होऊ शकतात, तुम्हीही माणूस आहात, तुम्हीही चुका करू शकता आणि राग आल्याने त्याचे हृदय नक्कीच तुटते आणि तुमच्या आरोग्यावरही परिणाम होऊ शकतो, याचा तुमच्या हृदयावरही वाईट परिणाम होऊ शकतो, तुमच्या हृदयाचे ठोके देखील वाढू शकतात, ज्यामुळे तुम्हाला बीपीचा त्रास होऊ शकतो आणि जास्त रागामुळेही अनेक वेळा हृदयविकाराचा झटका येऊ शकतो. यामुळे रागावू नका.
उच्च रक्तदाबाचा आजार
रागावलेल्या व्यक्तीला उच्च रक्तदाबाचा आजार होतो. एकदा हा आजार जडला की तो जीव गमावून निघून जातो, पण त्याआधीच अनेक आजार शरीरात घर करतात.
रागावर केलेल्या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की अमेरिकेतील ५ पैकी १ व्यक्ती रागावर नियंत्रण ठेवू शकत नसल्याच्या समस्येशी झुंज देत आहे. रागामुळे हृदयविकारासह अनेक मानसिक समस्या उद्भवतात.
कुटुंबासाठी आणि समाजासाठी त्रासाचे कारण
जे लोक आपल्या रागावर नियंत्रण ठेवू शकत नाहीत ते आपल्या कुटुंबासाठी आणि समाजासाठी त्रासाचे कारण बनतात, म्हणजेच ते रागाने स्वतःचे नुकसान करतात. राग ही देखील मनाच्या इतर भावनांप्रमाणेच एक भावना आहे, परंतु ती इतर भावनांपेक्षा खूपच गुंतागुंतीची असते, राग लहान मुलांमध्ये आणि वृद्धांमध्ये दिसून येतो. कधी कधी वातावरण आणि परिस्थिती अशी बनते की आपल्याला राग यायला भाग पडतो तर कधी पूर्वी घडलेल्या एखाद्या घटनेमुळे किंवा भविष्यात काही विपरित घटना घडेल या भीतीने आपल्याला राग येतो.
निष्कर्ष
तर मित्रांनो, तुम्ही या वरील पद्धतींनी तुमचा राग कमी करू शकता, तुम्ही तुमचा राग सोडू शकता, आणि रागाबद्दल मी तुम्हाला काय सांगू, रागाच्या आगीत आपला आणि समोरचा माणूस दोघांचेही नुकसान होते. आपण काही चूक करतो जी आपल्याला आवडत नाही किंवा असे काहीतरी करतो जे आपल्याला वाईट वाटते पण आपण आपला राग आपल्यापेक्षा कमकुवत असलेल्यांवर काढतो, जे आपल्यापेक्षा बलवान आहेत त्यांच्यावर आपण आपला राग कधीच काढतो.
तर मित्रांनो, हा आमचा आजचा लेख होता, तुम्हाला आमचा हा लेख कसा वाटला, खाली कमेंट बॉक्समध्ये कमेंट करून आम्हाला सांगा आणि जर तुम्हाला हा लेख आवडला असेल तर तुमच्या मित्रांसोबत शेअर करा
